HABER MERKEZİ
Uyku, organizma için yemek, su, nefes alma gibi vazgeçilemez bir ihtiyaçtır ve çok önemli işlevleri vardır. Gün içinde sağlıklı ve keyifli olmak için rahat ve kaliteli uyku en önemli faktörlerden biridir. Günde erişkin bir insanın ortalama 7-8 uyuduğu düşünülürse insan ömrünün üçte biri uykuda geçiyor demektir. Uyumadan yaşamak mümkün değildir. Dolayısıyla yeterli miktarda ve kaliteli bir uykumuzun olması hem sağlığımızı korumamız hem de gün içinde işlevlerimizi yerine getirebilmemiz için vazgeçilmez bir zorunluluktur.
Uyku hem bedensel dinlenmeyi sağlayan hem de zihinsel fonksiyonların da yenilendiği bir dönemdir. Düzenli uyku beden ve ruh sağlığı için çok önemlidir. Zira uykusuzluk problemi, uyku düzenindeki bozukluklar insan sağlığını bağışıklık sisteminden, kalp sağlığına, kan şekeri düzeyinden beyin fonksiyonlarına kadar olumsuz etkiler.
Uykunun gün içindeki düzeni ve dağılımı (ritmi), kişinin biyolojik saati tarafından oluşturulmaktadır. Kişinin biyolojik saatine yol gösteren en önemli etmenlerden birisi ışıktır. Gözler tarafından algılanan ışık beyindeki ilgili merkeze ulaşır ve bu merkez de ışığın miktarına (gündüz-gece) bağlı olarak, uyku getirici şeyler veya uyanıklığı sağlayan (diğer bir ifadeyle uykuyu kaçıran şeyler) madde ve hormonları salgılayan merkezlere uyarıcı veya engelleyici mesajlar yollar. Bunun anlamı gün içinde saat içinde kişilerin uyumaya yatkın olduğu veya istese kolayca uyuyamayacağı dönemler vardır.
İnsanların yaşamlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri için gerekli faktörler arasında uyku da bulunmaktadır. Uyku sorunu yaşayan kişilerin hayat kalitesi düşer. Kronik uykusuzluk şikâyeti olanların ruhsal ve bedensel sağlığı olumsuz şekilde etkilenir. Uykusuzluk problemi şunlara yol açabilir: “Gündüzleri dikkat eksikliği, yorgun hissetme, Konsantrasyon güçlüğüyle birlikte aşırı sinirlilik, İş performansında düşme, Depresyon, Yüksek tansiyon ve metabolik bozukluklar, Obezite riski, Bağışıklık sistemini zayıflatma”
UYKUSUZLUK NASIL GEÇER?
Gündüz yatmayın, uyumayın. Geceniz nasıl geçerse geçsin sabah yine aynı saatte yataktan kalkın. Saat 15.00’ten sonra çay, kahve ve kafein içeren diğer gıda ve içecekleri tüketmeyin. Akşam 19.00’dan sonra spor veya egzersiz yapmayın. Aksam saatlerinde tütün ve sigara kullanmayın. Akşam kanepede, oturma odasında, koltukta uyumayın, uyuklamayın. Yatma saatinizden bir saat önce yatak kıyafetlerinizi giymiş olun. Uykunuz geldiğinde yatak odasına gidin ve yatın. Yatakta kitap okumayın, televizyon seyretmeyin. Uyuyamazsanız yatakta uyumak için debelenmeyin. Yataktan kalkın, yarım saat kadar başka bir şeyle uğraşıp tekrar yatağa dönün. Hamilelikte Uykusuzluk, Gebelikteki uykusuzluğun nedenleri çok çeşitlidir. Bunların başında uyku-uyanıklık döngüsünü oluşturan hormonal mekanizmalardaki değişiklik gelir. Ayrıca mide-bağırsak sistemindeki değişiklikler, solunum bozuklukları ve gebelikte çok sık ortaya çıkan huzursuz bacaklar sendromu uykusuzluğa neden olabilir.
Bebeklerde uyku-uyanıklık ritmi erişkinlerden farklıdır. Bebekler yaşla değişmekle birlikte günün değişik saatlerinde ve değişik sürelerde uyurlar. Bazı genetik özellikler uyku süresini değiştirebileceği gibi; beslenme ritmindeki gereksinimler ve bazı solunum yolu bozuklukları da uykuyu bozabilir. Burada unutulmaması gereken nokta, bebeklere güvenli ve uyku için uygun ortamın hazırlanması gerekliliğidir. Bu ortam karanlık, sessiz ve konforlu olmalıdır.
