HABER MERKEZİ
Rıfat Ilgaz, 1911 yılında Cide’de doğdu. Şiir yazmaya ortaokul öğrencilik yıllarında başladı. İlk şiiri 27 Temmuz 1927’de, günlük Nazikter gazetesinde yayınlandı. Ayrıca; Açıkgöz(Kastamonu) , Güzel İnebolu ve Güzel Tosya gazetelerinde şiirleri ve yazıları yayınlanmaya başladı. Lise yıllarında babasının ölümü nedeniyle buradan ayrıldı. Yatılı olarak Kastamonu Muallim Mektebi’nde öğrenim gördü.1930 yılında mezun oldu. Altı yıl süreyle Gerede, Akçakoca, Hendek ile Düzce arasında Gümüşova’da ilkokul öğretmenliği yaptı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünü 1938 ‘de bitirdi ve Adapazarı Ortaokulu Türkçe Öğretmenliğine atandı.
1939’da İstanbul Karagümrük Ortaokulu’nda Türkçe Öğretmenliğine başlayan Ilgaz’ın, yazı ve şiirleri büyük dergilerde yayınlanmaya başladı.1940 ‘da Çığır, Oluş, Ulus, Güneş, Yücel, Varlık, Hamle ve Yeni İnsanlık dergilerinde şiirleri çıktı ve aynı yıl Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi.1943’de ilk kitabı ‘Yarenlik’i yayınladı. Şiirleri olağanüstü bir ilgi gördü. Ocak 1944’de ‘Sınıf ‘adlı şiir kitabı çıktı. Sıkı yönetim kararı ile toplatıldı. Pertev Naili Boratav ‘Sınıf’ için: ‘Yeni Türk şiirine inanmayanlara, Rıfat Ilgaz’ ın kitabını okuyup anlamalarını dilemekten başka yapılacak bir şey yoktur’ diye yazdı. 1945’de Gün Dergisi çıktı. Ilgaz bu dergide sekreterdi. Bu dergide yazıları yayınlandı. Aziz Nesin’in Cumartesi Dergisine ortak oldu. Seçici kurulda çalıştı.
Öğretmenliğe yeniden döndükten sonra Boğazlayan-Yozgat’a tayini çıktı. Hastalığı nedeniyle Valide bağ Sanatoryumunda yattı. Şubat 1947’de Sebahattin Ali, Aziz Nesin ve Mim Uykusuz’ un çıkardığı Marko Paşa kadrosuna girdi. Sık sık kapatılan bu derginin daha sonraları sorumlu müdürlüğünü üstlendi. 1952-1960’da Tan Gazetesi’nde dizgici-düzeltmen ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Turhan Selçuk ve İlhan Selçuk’un çıkardığı Dolmuş Dergisi’ne ‘Stepne’ takma adıyla yazılar yazdı. Hababam Sınıfı, Pijamalar (Bizim Koğuş), Don Kişot İstanbul’da bu dergide dizi olarak yayınlandı.
1961 Anayasası yürürlüğe girdikten sonra kendi adıyla yazı ve şiir yayınlama özgürlüğüne kavuşan Rıfat Ilgaz Demokrat İzmir, Akbaba, Vatan, Yeni Gün, Yeni Ulus gibi yayın organlarında ve kimi edebiyat dergilerinde yazı yazabildi. Sınıf Yayınları’nı kurdu ve kendi kitaplarını yayınlayabildi.1970’te Basın Şeref Kart’ını aldı.1974’de emekli oldu. Doğum yeri olan Cide’ye yerleşti. 12 Eylül 1980 döneminde göz altına alındı. Tutukluluğu sona erince İstanbul’da oğlu Aydın Ilgaz ile birlikte ölümüne kadar yaşamaya başladı. Hastalığından dolayı Ilgaz,7 Temmuz 1993 günü vefat etti.
ESERLERİ
Şiir kitapları: Yarenlik (1943), Sınıf (1944), Yaşadıkça (1948), Devam (1953), Üsküdar’da Sabah Oldu (1954), Soluk Soluğa (önceki kitaplarından seçmelere eklemelerle,1962), Karakılçık (1969), Uzak Değil (1971), Güvercinim Uyur mu (1974), Kulağımız Kirişte (1983), Ocak Katın Alagöz (1987) Ömer Faruk Toprak Ödülünü kazandı.
Romanları: Karadeniz’in Kıyıcığında (1969, önce oyun olarak çıktı,1965), Karartma Geceleri (1974), Sarı Yazma (1976) Yıldız Karayel (1982) ile 1982 Madaralı Roman Ödülü’nü ve 1982 Orhan Kemal Roman Ödülü’nü kazandı
Tiyatroları: Basılmış oynanmamış veya oynanmış, yayınlanmamış oyunları da olan Ilgaz’ın tiyatro türünde en ünlü eserleri Hababam Sınıfı (ilk oyun.1966, bas.1967) ve Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (ilk oyun.1969, İbiş oyunuyla, bas.1971), Abbas Yola Gider (1971) adlı kitaplarıdır.
Mizah: Önce iki hikâye kitabı çıkardı: Radarın Anahtarı (1957), Don Kişot İstanbul’da (1957): sonra iki roman: Hababam Sınıfı (1957,10. b.1972, filme de alındı: 1975) ve Pijamalılar (Bizim Koğuş) (1959). Bunları, gene mizah türünde pek çok hikâye izledi: Kesmeli Bunları (1969), Nerde O Eski Usturalar (1962), Saksağanın Kuyruğu (1962), Şevket Usta’nın Kedisi (1965): Geçmişe Mazi (1965) vb.
Anılar: Yokuş Yukarı (1982), Kırk Yıl Önce Kırk Yıl Sonra (1986)
Güncel: Nerde Kalmıştık (1984), Cart Curt (1984) köşe yazılarını topladığı kitaplarıdır.
Çocuk kitapları: Halime Kaptan (1972) Kumdan Betona (1976), Öksüz Civciv (1979), Bacaksız Kamyon Sürücüsü (1977),
Cankurtaran Yılmaz (1979), Bacaksız Sigara Kaçakçısı (1980), Bacaksız Okulda (1980), Bacaksız Tatil Köyünde (1980), Bacaksız Paralı Atlet (1980), Küçükçekmece Okyanusu (1983), Apartman Çocukları (1984), Çocuk Bahçesinde (1993)
