3. MİZANPAJ AŞAMASI:
Mizanpajın dilimizdeki tam karşılığı dizgi demektir. Mizanpaj kelimesi yerine “dizgi” kelimesi de yaygın olarak kullanılmaktadır. Mizanpaj veya dizgi kavramı bir grafik-tasarım kavramıdır. Gazetecilikten, televizyona, reklam ajanslarından prodüksüyon şirketlerine kadar mizanpaj kelimesi bir düzenlemeyi ifade etmektedir.
Kitap sektöründe ise mizanpaj kelimesinin kullanımı, kitabın iç dizaynının yapılmasını ifade eder. Kitabınızın bir dosya içerisinden çıkartılıp kitap haline getirilmesi işlemlerinin tümünü kapsamaktadır. Kitap mizanpajı dediğimiz zaman akla şunlar gelir:
* Kitabın bölümlerinin sıralanışı (künye, yazar biyografisi, içindekiler, önsöz, giriş yazısı, dipnotlar, kaynakça, indeks)
* Kitabın yazı puntosu ve biçimi
* Sayfa numaralarının sıralanışı ve yerleşimi
* Resim ve fotoğrafların sıralanışı, yerleşimi
* Alt ve üst bilgilerin biçimi, yerleşimi
* Kenar boşluklarının ayarlanması.
Güzel tasarlanmış bir mizanpaj esere olan ilgiyi artırır. Kitabın yazı karakteri ve puntosu göze hoş gelmelidir. Okunması zor bir karakter ve punto o kitabın okunmasına engel olur.
Çok sevdiğiniz bir kitap da olsa satır aralıkları çok dar ise veya harfler çok küçük yazılmış ise okumakta zorlanabilir ve hatta yarıda bırakabilirsiniz. Mizanpaj kitabın kapağından sonraki en önemli tasarım işlemidir. Kitabın satılmasında ve okunmasında kapak tasarımının ve mizanpajın önemi büyüktür.
Kitabın sayfa tasarımı da güzel olmalıdır. İnsanı içine çekmelidir. Sayfaların kenar boşlukları ideal olmalıdır.
Dosyanın editasyonu bittikten sonra dosyaya mizanpaj yapılır. Yani dosya bir kitap şeklini alır. Sayfa numaraları, yazarın adı, kitabın adı nerede olacak, satır aralıkları, paragraf boşlukları vesaire hepsi bu aşamada hazırlanır. Bir yayınevi ile çalışıyorsanız zaten yayınevi size mizanpaj yapılmış dosyayı ya çıktı olarak ya da sanal olarak PDF formatında sunar.
Ama eğer bu işlemi kendim yapacağım diyorsanız kullanmanız gereken program Adobe Indesign programıdır. Daha önceleri Publisher, Quark Xpress gibi yazılımla kullanılmış olsa da şu anda en popüler olanı Adobe Indesig’dır. Birçok yayınevi de zaten bu programı kullanmaktadır.
4. KAPAK AŞAMASI:
Kitabın öncelikle kapak tasarımının albenisi olmalıdır. Kapak, al beni oku demelidir. Kapak, kitabın içeriğiyle uyumlu olmalıdır.
Elbette kitabın içeriğinin ve üslubunun da değerli, güzel olması anlamlıdır. Ama kitabın içeriği ne kadar değerli olursa olsun dış görünüş iyi değilse pek itibar görmez. Dış görünüşünle karşılanır, konuşmalarınla uğurlanırsın diye bir söz vardır ya kitap için de geçerlidir.
Kitabın iç sayfalarının tasarımı bittikten sonra sıra kapak tasarımına gelir. Bir kitap kapağını üç bölümde düşünebiliriz. Ön, Arka ve Sırt.
Ön kapakta, kitabın adı, varsa alt başlığı, yazarın adı, yayınevi logosu ve kapak görseli bulunur.
Arka kapakta, tanıtım yazısı, ISBN numarası, bandrol ve yayınevinin logosu bulunur.
Kapak sırtında ise kitabın adı, yazarın adı ve yayınevinin logosu bulunur.
Kitabın Alt Başlığı Nedir?
Bazı kitaplar iki isimden oluşabilir. Biri kitabın adı diğeri ise alt başlığıdır. Kitabın adı kitabın içeriğini tam olarak aydınlatmayabilir. O zaman alt başlık kullanılabilir. Alt başlık okuyucuya kitap hakkında daha fazla bilgi verebilir.
Örnek: Kitabın Adı: “İhanet” olsun. Bu kitabın ihanet üzerine yazılmış bir roman mı veya inceleme mi olduğunu ayrıca hangi konuda bir ihanet olduğunu sadece bu isme bakarak anlayamayız. Ama bu ismin alt başlığı; “Evli bir kişinin eşini aldatması” olsa idi bu kitabın konusu hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Böylece okuyucu kitabın muhtevası hakkında daha iyi bir bilgi edinecektir.
Kapak Görseli Nedir?
Kapak görseli, kitabın kapak resmidir. İnternet ortamında bulunan birçok görsel telifli olabilir ve bunlar kullanıldığında ileri zamanlarda hem itibar hem de maddi tazminat söz konusu olabilir.
Kapak görseli seçerken bazı yazarların hatalarından biri kitap kapağına aklındaki düşüncelerin tamamını yansıtmak istemesidir. Bir resimde kitabın tamamı anlatılamaz. Çünkü insanlar o resme yüklenilen birçok şeyi anlamayacağı gibi karışık ve kompleks kapaklardan uzak duracaklardır. Kitap kapağının her zaman sade ve tek resimle yapılması tercih edilmelidir.
Arka Kapakta ise, kitabın tanıtım yazısı, kitabın ISBN numarasını gösteren barkod, bandrol ve yayınevinden çıkmışsa yayınevinin logosu olmalıdır.
Arka Kapak Yazısı Nedir?
Bir kitap alırken ilk önce kapağına bakarız. Kapağı ve ismi dikkatimizi çektiyse o kitabı elimize alır hemen arkasını çeviririz ve arka kapak yazısını okuruz. İlgimizi çekmişse içine biraz bakar bir karar veririz: Ya bu kitabı alacağız ya da rafa geri bırakacağız.
Arka kapak yazısı ilgi çekici olmalıdır. Kitabın içinden kısa bir bölüm olabileceği gibi kitap hakkında kısa ve açıklayıcı bir yazı da olabilir. Veya kamuoyu tarafından saygın birinin kitap hakkındaki değerlendirmesi de olabilir. Sonuçta arka kapak yazısı kitap hakkında okuyucuya özlü bilgi verebilmeli, çok şeyi ifade edebilmeli ve onu kitabı almaya teşvik edecek bir cazibede olmalıdır.
(BİTTİ)
