TÜİK, 2022 yılına ilişkin yazılı medya ve uluslararası standart kitap numarası istatistiklerine göre gazete ve dergi sayısı, 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 9,2 azalarak 4 bin 48 oldu. Bu yayınların yüzde 53,9’unu dergiler oluşturdu. Aradan yıl geçti ve yeni rakamlar merak konusu oldu.
DİLEK AKKAYA
Son dönemlerde sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla birlikte kâğıt baskı neredeyse sıfırlanma noktasına geldi.
Gelinen bu noktada sektör temsilcileri ise, yazılı basının yavaşa yavaş dijitalleşmeye doğru adım adım gittiğini söylediler.
Yerel basında ise durumun daha da kritik olduğunu ileri süren sektör temsilcileri, “Yerel basının durumu çok daha kötü. Abone usulü ayakta kalmaya çalışın gazeteler var. Gazete kokusuna hasret kalabiliriz” dediler.
Genç nüfusun artması ve görselliğin daha çok tercih edilmesi sonucu basılı yayıncılığın tamamen sona ermesini “Kaçınılmaz bir son” olarak ifade eden Sektör temsilcileri, “Yeni medya ile gençler artık gazete ve dergi alıp okumuyor. Her şey onlar için bir parmak uzaklıkta. Gelişen teknoloji ile habere daha hızlı ulaşmak söz konusu bu nedenle de gazete ve dergi oranları gün be gün düşüyor. Gazete okuyanların sayısı da her geçen gün düşüyor. Hele ki köşe yazısı okuyan hiç yok. Haberin başlığını dikkat çekici bulursa okuyucu şöyle bir göz atıyor ve hepsi bu” ifadelerini kullandılar.
DİJİTALDE HER ŞEY ÇOK DAHA HIZLI
Konuyla ilgili görüş bildiren vatandaşlar ise, “Herkesin elinde cep telefonu olunca sosyal medyada her şeyi ve anında öğrenebiliyoruz. Kâğıt baskıda gazetecilik çok eski bir gelenek ama teknoloji yarışına katılabilmesi mümkün değil. Düşünün muhabir haberi getirecek. Haberi yazacak, dizgisi yapılacak ve sonrasında baskısı en sonunda ise dağıtımı olacak. Dakikada gündemin değişebildiği bir ortamda kâğıt baskı da ki bir haber size ancak bir gün sonra ulaşacak. Hâlbuki sosyal medya üzerinden o haber de olup biten ne ise 5 dakikayı geçmeden öğrenebiliyoruz. Kaldı ki sosyal medya üzerinden yapılan TV yayınları da bir hayli izleniyor. Olay yerinden cep telefonundan canlı yayın yaparak anında haberi takipçileriyle paylaşabiliyorlar. Yani kısaca okur habere en kısa nerden ulaşabilirim derdinde” açıklamasında bulundular.
TÜİK VERİLERİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılına ait yazılı medya ve uluslararası standart kitap numarası istatistiklerini açıkladı. Buna göre, gazete ve dergi sayısı, 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 9,2 azalarak 4 bin 48 oldu. Bu yayınların yüzde 53,9’unu dergiler oluşturdu. Verilere göre, gazete ve dergilerin tirajı, 2022 yılında 2021 yılına göre yüzde 8,3 azaldı. Türkiye’de 2022 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 848 milyon 365 bin 241 olup tirajın yüzde 95,4’ünü gazeteler oluşturdu.
Gazetelerin yüzde 28,1’i haftada iki-altı gün arası, yüzde 25,8’i haftalık, yüzde 19,7’si aylık olarak yayımlandı. Dergilerin ise yüzde 21,3’ü üç aylık, yüzde 20,9’u aylık, yüzde 17,2’si altı aylık olarak yayımlandı. Gazetelerin yıllık tirajının yüzde 88,2’sini günlük, yüzde 7,9’unu haftada iki-altı gün arası, yüzde 2,6’sını haftalık olarak yayımlanan gazeteler, dergilerin ise yıllık tirajının yüzde 64,8’ini aylık, yüzde 12,1’ini üç aylık, yüzde 10,3’ünü iki aylık, yüzde 4,8’ini haftalık yayımlanan dergiler oluşturdu.
Yayınlanan dergilerin yüzde 17,6’sı sektörel/mesleki, yüzde 14,0’ı akademik, yüzde 8,6’sı edebiyat/tarih içerikli yayın yaparken gazetelerin yüzde 90,8’i siyasi/haber/güncel, yüzde 2,1’i yerel yönetim, yüzde 1,6’sı sektörel/mesleki içerikli yayımlandı.
Basın İlan Kurumu’nun idari kayıtlarından elde edilen bilgilere göre, 2022 yılında ilan sahiplerinin mevzuat hükümleri doğrultusunda gazetelerde yayınlattığı icra, ihale, tebligat ve personel alımı gibi resmi ilanları ile bu kurumların gazete ve dergilerde yayınlattığı resmi reklamlarının toplam bedeli önceki yıla göre yüzde 56,1 artarak 956 milyon 063 bin 833 TL oldu.
Yayımlanan materyallerin sayısı 2022 yılında, 2021 yılına göre yüzde 4,1 azalarak 83 bin 653 oldu. Yayıncılar tarafından 2022 yılında; 69 bin 211 kitap, 377 elektronik kitap (DVD, VCD, CD), 13 bin 246 web tabanlı elektronik kitap, 559 konuşan kitap (çevrim içi, kaset, CD, DVD) ve 260 diğer olmak üzere toplam 83 bin 653 materyal için ISBN alındı. Satılan kitap bandrolü sayısı 2022 yılında, 2021 yılına göre yüzde 13,3 azalarak 380 milyon 296 bin 402 adet oldu.
Yayınlar konularına göre incelendiğinde 2022 yılında yayımlanan materyallerin yüzde 24,2’si eğitim, yüzde 19,9’u yetişkin kurgu edebiyat, yüzde 20,7’si akademik, yüzde 15,7’si yetişkin kültür, yüzde 14,0’ı çocuk ve ilk gençlik, yüzde 5,4’ü ise inanç konulu olarak yayımlandı.
