HABER MERKEZÄ°
İçli köfte ya da oruk, bulgurun hamur hâline getirilerek içinin doldurulması suretiyle yapılan, Orta Doğu mutfağında bir yemektir.
Aslen Levant mutfağına ait olan bu yemeÄŸe kibbe ve bazı yörelerde dolgulu köfte de deniliyor. İçli köfte, iki türlü hazırlanır. Bunlardan birincisi haÅŸlama usulüdür. Bayram, söz, niÅŸan, kına gecesi gibi özel günler ile misafir ağırlamada mutlaka sofradaki yerini alır. Ä°kincisi ise kızartmadır. Türkiye’nin belli bölgelerinin geleneksel yemekleri arasında olan içli köfte, yapımı zor ve uzun olduÄŸu için gündelik yemek olmaktan çıkıp özel gün yemeÄŸi sınıfına girmiÅŸtir.
Bulgurun hamur haline getirilerek içerisinin kıymalı bir harç ile doldurulmasıyla elde edilen içli köfte Türk mutfağında da nam salmış yemeklerden biridir. GüneydoÄŸu’nun meÅŸhur lezzetleri arasında yer alan içli köfte haÅŸlama ve kızartma yöntemleriyle piÅŸirilir. Yöreden yöreye farklılık gösterir.
Bulgur, soÄŸan, dana, koyun ve keçi etiyle yapılan bir lezzet olan içli köfte ilk kez Arap mutfağında ortaya çıkmıştır. İçli köftenin asıl ismi Kibbe’dir. Türk kültüründe de özellikle Hatay, Adana, Antakya ve Gaziantep yörelerinden tüm ülkeye yayılmıştır. GüneydoÄŸu’nun meÅŸhur lezzetleri arasında yer alan içli köfte, iki farklı ÅŸekilde hazırlanır. Kızartma ve haÅŸlama yöntemleriyle piÅŸirilir. Bazı yörelerde oruk ismiyle de bilinir. Dış kısmında bulgur, iç harcında ise soÄŸanlı kıymalı harç kullanılır. Özellikle Gaziantep, Åžanlıurfa, Adana, Hatay ve Kilis mutfağında sık sık tüketilir. İçli köfte yapmanın en zor noktası, dış kısmına ÅŸekil vermektir. İç harçla doldurulan bulgur, iki ucundan bastırılarak kapatılır.
İç harcı kıyma, soğan ve isteğe göre ceviz, maydanoz, biber salçası ve baharatlardan oluşuyor. Tereyağı veya kuyruk yağı içinde kavruluyor. Sonra hazırlanmış iç harcı dolapta soğuyana kadar dinleniyor. İnce köftelik bulgur, irmik, un, yumurta, biber salçası, baharatlar ve tuz karışımından hamur hazırlanıyor, ancak haşlanmış içli köfte yapımında ise irmik yerine yarma da kullanılıyor. Soğuk iç harcı kuru köfte şeklinde hazırlanır ve hamur doldurulur.
Ayran ile servis edilmesi yaygın bir uygulamadır. Türkiye’de Adana, Bitlis, Osmaniye, Sivas, Kayseri, KahramanmaraÅŸ, Tunceli, Bingöl, Elâzığ, Malatya, Mardin, Diyarbakır, Hatay, Kilis, Gaziantep, Åžanlıurfa, Adıyaman ve Yozgat yörelerinde yapılmaktadır. HaÅŸlanmış köfteler eritilmiÅŸ tereyağı veya salçalı sos ile servis edilebilir.
Malzemeler:
İç harcı için: 250 gram az yağlı dana kıyma, 1 adet kuru soğan, 3 yemek kaşığı ceviz içi, 4 dal taze nane, 4 dal maydanoz, 1 çay kaşığı pul biber, 1 çay kaşığı kırmızı toz biber, 1 çay kaşığı kimyon, 1 yemek kaşığı tereyağı, 2 yemek kaşığı zeytinyağı, Tuz, karabiber
Dış hamuru için: 2 su bardağı ince köftelik bulgur, 1 su bardağı irmik, 2.5 su bardağı su, 3 yemek kaşığı un, 1 adet yumurta, 2 yemek kaşığı domates salçası, Tuz
Kızartmak için: Sıvı yağ
İçli köftenin iç harcının yapılışı: Tavaya sıvıyağı ilave ettikten sonra kıymayı kavurun. İnce şekilde doğradığımız soğanları kıymaya ekleyip ve kavurmaya devam edin. Tereyağı, pul biber, kırmızı toz biber, tuz, karabiber, ince ince doğranmış ceviz ve maydanozu da ilave edip karışın.
İçli köftenin hamurunun yapılışı: Geniş bir kaba bulgur ve irmiği ilave edip karıştırın. Üzerine ılık su ekledikten sonra bir daha karıştırıp üstünü kapatın. 5-10 dakika bekletin. Sonra un, salça, yumurta, tuz ilave edip yoğurun. Elinizi ıslatıp hamura şeklini verin. Hamurun içini hazırladığımız kıymalı harçla doldurup ve kapatın. İçli köfteleri bol yağda kızartıyoruz.
