Garip akımının son temsilcisi: Melih Cevdet Anday

HABER MERKEZİ

Melih Cevdet Anday, 13 Mart 1915 yılında İstanbul’da dünyaya gözlerini açmıştır. Çocukluk yıllarının tümünü İstanbul’un Kadıköy ilçesinde geçiren Anday, lise eğitimini Ankara’da tamamlamıştır. Ankara’da okuduğu yıllarda Orhan Veli Kanık ve Oktay Rıfat gibi daha sonra beraber Garip Akımı’nı savunacakları şairlerle tanışmıştır. Liseyi bitirdikten sonra eğitimine Hukuk bölümünde başlayan Melih Cevdet Anday, eğitimini Devlet Demiryolları’ndaki işinden dolayı yarıda bırakmak zorunda kalmıştır. O yaşlarda şiirlerini yazmaya başlayan Anday’ın ilk şiirlerinden olan “Ukde” 1936 senesinde Varlık Dergisi’nde yayımlanmıştır. Bunun devamında da Yeni Dergi, Papirüs, Ses, Yeditepe, Ataç, Dönem ve Yön gibi dergilerde şiirlerini yayımlama devam etmiştir.

Melih Cevdet Anday, arkadaşları Orhan Veli Kanık ve Oktay Rıfat ile “Garip” hareketini başlatmıştır. Şiir düşünceleri akılcıdır. Toplumsak çizgileri alarak eserlerini sunar ve duygudan, hislerden daha ziyade aklın egemenliğini esas alır. İlk olarak Garip akımı içerisinde yazdığı şiirlerde uyak ile ölçü kaygısı gütmemiştir. Daha sonra duygu anlayışı ile Orhan Veli ve Oktay Rıfat’la ters düşmüş ve onlardan ayrılmıştır. 1941 yılında üçü “Garip” adını verdikleri bir şiir kitabı çıkarmıştır. Melih Cevdet Anday’ın şiirlerinde hep güzel günlere duyulan özlemi görürüz. Her kesimden okura seslenen ve gönüllerde şiirleriyle taht kuran Anday, her zaman yalın bir dille eserler vermiştir. 1946 yılı sonrasında Melih Cevdet Anday eserlerini daha çok sosyal temellere dayandırarak yazmaya başlamıştır. Romantik ögeler artık eserlerinde çok yer almamaktadır. Düşünce ve akıl onun esas ögeleridir. 1950 sonrasında ise şiirlerine imgeler ve simgeler ekleyerek zenginleştirmeye başlamıştır.

Melih Cevdet Anday, daha sonraki yıllarda Millî Eğitim Bakanlığı’ndan aldığı tavsiye doğrultusunda Neşriyat Müdürlüğü’ne memur olarak atanmıştır. 1953 ve 1955 yılları arasında ise Akşam Gazetesi’nin sanat ve edebiyat bölümlerinde editörlük yapmıştır. 1956 yılında “Yan Yana” adlı bir kitap çıkartmıştır. Bu kitap 1964 yılında 142. maddeye aykırı olduğu söylenerek yasaklanmıştır. 1960 yılı sonrasında yazdığı şiir, deneme, roman ve türlü eserlerinde mitolojik ögeler kullanmaya başlamıştır. Eski Yunan ve Doğu kültürleri onu oldukça etkilemiştir. 1979 ve 1980 yılları arasında da Fransa’nın Paris kentinde Eğitim Müşaviri olarak görev almıştır.

Edebiyat dünyasına bıraktığı eserlerle oldukça önemli olan Melih Cevdet Anday, doğup ve büyüdüğü Kadıköy’de solunum ve böbrek rahatsızlığı sorunları sebebiyle tedavi görmüş, 2002 yılında Marmara Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 87 yaşında hayata gözlerini yummuştur. Daha sonra Büyükada Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir