HABER MERKEZİ
Nöbet hastalığı olarak da bilinen epilepsi, tekrarlanan nöbetlerle karakterize beyin hastalığıdır. Nöbetler epilepsinin ana belirtisidir. İki veya daha fazla nöbet geçirilmesi epilepsinin tanısı olarak değerlendirilir. Nöbet anlarında normal beyin aktivitesinde kısa süreli bir değişilik meydana gelir..Epilepsi de beyin hücreleri aşırı elektriksel aktivitelere bağlı deşarj olur ve beynin elektriksel fonksiyonlarında yaşanan bu durum nedeniyle tekrar eden nöbetler ortaya çıkar. Nöbet anlarında kollarda veya bacaklada sallanma, kasılma ve bilinç kaybı gibi semptomlar ortaya çıkar.
Genetik faktörün de etkili olduğu düşünülen epilepsi anne-babadan çocuklara geçmemektedir. Zira epilepsi (sara hastalığı) kalıtsal bir hastalık değildir. Epilepsi kalıtsal bir hastalık olmamasına rağmen gelişme eğilimi bazı ailelerde daha fazladır. Bununla birlikte epilepsinin oluşumu için bazı dış faktörlerin de bulunması gereklidir.
Epilepsi çeşitleri nelerdir: Epilepsi krizlerinin değişik çeşitleri vardır. Bunlar basit parsiyel nöbet, jeneralize nöbet ve kompleks parsiyel nöbet olarak sıralanabilir. Epilepsi hastasının ne tür nöbet geçirdiğinin bilinmesi önemlidir. Zira bu durum hastada hangi epilepsi ilacının daha etkili olacağı konusunda yol gösterir. Epilepsi türlerinin farklılığı tutulan beyin bölgeleriyle ilişkilidir. Bir hastada birden fazla nöbet türü görülebilir. Epilepsi nöbetleri şu şekilde sınıflandırılır:
Basit Parsiyel Nöbet: Olağandışı elektriksel aktivite beynin küçük bir alanını etkilediğinde kısmi (fokal) bir nöbet meydana gelir. Nöbet farkındalığı etkilemediğinde, basit kısmi nöbet olarak bilinir. Basit kısmi nöbetler şunlar olabilir:
Motor: Vücudun kaslarını etkileyen
Duyusal: Duyuları etkileyen
Otonom: Otomatik olarak kontrol edilen işlevleri etkiler
Psişik: Duyguları veya düşünceleri etkileyen
Jeneralize (yaygın) Nöbet
Jeneralize nöbetler aynı anda, beynin tüm alanlarında meydana gelen nöbetlerdir. Jeneralize tonik -klonik nöbetler, en sık rastlanan tipini oluşturur. Bu tipte hasta kaskatı kesilir ve olduğu yere düşer. Bununla birlikte kişinin vücudunda kasılıp gevşemeler ve çırpınma hali gelişir. Bu tip nöbetler halk arasında “Sara nöbeti” olarak bilinmektedir.
Kompleks Parsiyel Nöbet: Bu tip nöbetlerde bilinç etkilenir ve bilinç bozukluğu oluşur. Bu nöbet beynin bir lobunda ortaya çıkmaktadır. Kafa travması, beyin tümörü veya inme gibi hikayesi olanlarda daha fazla risk altında olsa bile herkeste görülebilir. Epilepsi hastalarında görülen en yaygın nöbet türü olan kompleks parsiyel nöbet geçirenler başkalarına veya çevrelerine tepki vermez ve olay sırasında neler olduğunu hatırlamaz. Bu süreçte hastalar boşluğa boş boş bakabilir veya başka bir şey düşünüyor gibi görünebilir. Bununla birlikte birçok insan otomazitma adı verilen ağlamak, gülmek, inilti, bağırma veya tekrarlayan konuşma gibi hareketleri de gerçekleştirebilmektedir.
Epilepsi neden olur?: Epilepsi vakalarının büyük bir bölümünde kesin neden belirlenemezken, nedeni saptanabilen epileptiklerde ise sinirleri uyaran durumlar, doğumsal anomaliler, doğum travmaları, kafa travması, beyin damar hastalıkları, tümörler, beyin iltihapları ve aşırı alkol tüketme gibi nedenler söz konusudur.
Epilepsiye sebep olabilen diğer nedenler şunlardır: Demans, Yaş, Kafaya alınan darbeler ve travmalar, Nörolojik sebepler, inme ve diğer damar hastalıkları, Beyin tümörü, Aşırı alkol ve uyuşturucu kullanımı, Down sendromu gibi genetik faktörler.
Bu tip epilepsiler kriptojenik veya idiyopatik olarak adlandırılır. Epilepsi nöbetleri yaşam boyunca herhangi bir dönemde başlayabilir. Epilepsinin en sık görüldüğü dilim ise; 20 yaşından önce özellikle de ilk üç yaş içinde ve ergenlik çağına yakın zamanlardır.
