HABER MERKEZÄ°
Tarih boyunca, çeşitli medeniyetlerin yükselip düştüğü, devletlerin kurulup çöktüğü birçok dönem yaşanmıştır. Ancak bazı ülkeler, binlerce yıl boyunca varlıklarını sürdürmeyi başarmış ve bugünkü modern dünyada bile ayakta kalmışlardır.
- MISIR: KuruluÅŸunu M.Ö. 3150 olarak kabul edersek Mısır dünyanın en eski ülkesidir. Bu tarih, Mısır’ın ilk hanedanının ilk kralı Narmer’in saltanatının tahmini baÅŸlangıcı ve hanedan öncesi veya eski Mısır olarak kabul edilen dönemin sonudur. Narmer Paleti (MÖ 3200-3000 civarı), Narmer’in Yukarı ve AÅŸağı Mısır’ı birleÅŸtirdiÄŸini öne sürüyor; bir tarafta Narmer, Yukarı Mısır’ın Beyaz Tacı’nı takarken tasvir ediliyor; diÄŸer tarafta AÅŸağı Mısır’ın Kızıl Tacını takıyor.
- Ä°RAN: Antik Elam krallığı, günümüz Ä°ran’ında MÖ 2600 civarında kuruldu. BaÅŸkenti, ÅŸu anda UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Susa’ydı. Arkeolojik kanıtlar, MÖ 5. binyıldan MS 13. yüzyıla kadar Susa’daki kentsel yaÅŸamı gösteriyor. Shilkhak-In-Shushinak döneminde zirveye çıkan Elam, batıda Dicle Nehri’ne (günümüz Irak’ı) ve güneyde Persepolis’e kadar uzanıyordu.
- HÄ°NDÄ°STAN: 2023 yılında BirleÅŸmiÅŸ Milletler, günümüz Hindistan’ını dünyanın en kalabalık ülkesi ilan etti. Aynı zamanda dünyanın en eski ülkelerinden biridir. MÖ 2500’den MÖ 1500 civarında yerini Vedik uygarlığa bırakana kadar Hint yarımadasında geliÅŸen Ä°ndus Vadisi uygarlığı, dünyanın üç büyük ilk uygarlığı arasında en yaygın olanıydı. (DiÄŸerleri Mezopotamya ve Mısır’dı.) Ä°ndus uygarlığı batıda Umman Denizi yakınındaki Sutkagan Dor’a (bugünkü Pakistan’da) ve doÄŸuda Hindistan’ın ÅŸu anki baÅŸkenti Yeni Delhi yakınlarındaki Alamgirpur’a kadar uzanıyordu. Hindistan’ın uzun geçmiÅŸine raÄŸmen, bazı ölçütlere göre ülke yalnızca birkaç on yıllık bir geçmiÅŸe sahip. 1858’den 1947’ye kadar neredeyse bir yüzyıl boyunca Hindistan ve Pakistan Ä°ngiliz imparatorluÄŸunun parçasıydı. 15 AÄŸustos 1947, Hindistan’ın yeniden kendi kendini yöneten bir ülke haline geldiÄŸi Bağımsızlık Günü olarak kutlanıyor.
- ERMENÄ°STAN: Ermeni tarihçi Movses Khorenatsi’nin “Ermenilerin Tarihi” adlı eseri yaratılıştan MS 428’e kadar olan dönemi kapsamaktadır. Khorenatsi’nin anlatımında Ermenistan’ın kuruluÅŸunun MÖ 2492’de gerçekleÅŸtiÄŸi belirtiliyor, ancak yakın zamana kadar bu erken tarihi destekleyecek hiçbir kanıt yoktu. Nature dergisinde 2016 yılında yayınlanan bir araÅŸtırma, Ermeni kökenlerine dair M.Ö. 3000 ile 2000 yılları arasına tarihlenen genetik kanıtlar buldu. AraÅŸtırmanın yazarları, “Bu karışım tarihlerinin aynı zamanda Ermenistan’ın M.Ö. 2492’deki efsanevi kuruluÅŸuna da denk geldiÄŸini not ediyoruz” diye yazdı.
- IRAK: Mezopotamya (bugünkü Irak) genellikle ” medeniyetin beÅŸiÄŸi ” olarak anılır. Bu Irak’ı oldukça yaÅŸlı kılıyor olmalı ama kaç yaşında? Bir tahmin, Sargon’un yönetiminin baÅŸlangıcı olan MÖ 2334’tür. Sargon, bölgedeki ÅŸehir devletlerini Akad imparatorluÄŸu altında birleÅŸtirdi ve ilk Sami hanedanını kurdu. Sargon, Fırat Nehri üzerinde bir yerde olduÄŸuna inanılan ancak henüz keÅŸfedilmemiÅŸ baÅŸkent Akkad’dan (veya Agade) hüküm sürüyordu.
- ÇİN: Çin’deki hükümetin tarihi, ilk efsanevi olmayan Çin hanedanı olan Shang hanedanının kuruluÅŸuyla birlikte en az MÖ 1600’e kadar uzanır. (Daha önceki Xia hanedanlığının varlığını destekleyecek kanıtların daha sonra ortaya çıkması mümkündür.) Shang hanedanı, kuzeyde Hebei Eyaleti’ne ve batıda Henan Eyaleti’ne kadar uzanan günümüz Çin’inin kuzeydoÄŸu bölümünü kontrol ediyordu. Shang yönetimi sırasında (M.Ö. 1600-1046 civarı), Çinliler 12 aylık, 360 günlük bir takvim oluÅŸturdular ve bugün kullanılan yazı sistemini geliÅŸtirmeye baÅŸladılar. Yin Xu arkeolojik alanı, MÖ 1300 yılında Shang hanedanının baÅŸkentiydi ve UNESCO Dünya Mirası listesindedir.
- YUNANÄ°STAN: Günümüz Yunanistan’ındaki ilk hükümet aslında antik Yunan’dan öncedir. MÖ 1600 civarında baÅŸlayan Miken Uygarlığı, dünyanın en eski sürekli yerleÅŸim yerlerinden bazıları olan Thebes ve Atina da dahil olmak üzere birçok krallıktan oluÅŸuyordu. Miken Uygarlığı, Yunanistan’ın Karanlık Çağını yaÅŸadığı MÖ 12. yüzyılın ortalarına kadar Yunanistan’da geliÅŸti. Ancak Mikenlerin kültürel mirası yaÅŸamaya devam etti.
- MEKSÄ°KA: Günümüz Meksika’sının tarihi, Olmec uygarlığının kuruluÅŸuyla M.Ö. 1200’e kadar uzanmaktadır. Olmecler, Meksika Körfezi ve güney Meksika boyunca yaÅŸadılar ve Olmec hükümdarlarını temsil ettiÄŸine inanılan devasa bazalt kafalarıyla ünlüler. Olmecler muhtemelen Amerika’da ilk yazı biçimini kurdular ve geniÅŸ ticaret aÄŸlarına katıldılar. Etkileri daha sonra bölgeye hâkim olan Maya ve Aztek kültürlerinde görülebilir.
- JAPONYA: GüneÅŸ tanrıçası Amaterasu’nun soyundan gelen efsanevi Ä°mparator Jimmu’nun, M.Ö. 660 yılında Japonya’nın imparatorluk hanedanını kurduÄŸuna inanılıyor. Japonya’yı dünyadaki en eski sürekli kalıtsal monarÅŸi haline getiriyor. Tarihçiler ulusun kuruluÅŸunu biraz daha geç bir tarihe, MS 4. yüzyılın ortalarına, takımadaların devletlerinin tek bir devlet halinde birleÅŸtiÄŸine iÅŸaret ediyorlar.
- SAN MARÄ°NO: Ä°talyan yarımadasındaki bu küçük ulus, dünyanın en eski cumhuriyeti olarak Guinness Dünya Rekorunu elinde tutuyor. Toplamda yalnızca 24 mil karelik (62,2 kilometrekarelik) bir alana sahip olan San Marino, dünyanın en küçük ülkelerinden biri olmasına raÄŸmen yüzyıllardır bağımsızlığını korumayı baÅŸarmıştır. (Vatikan Åžehri, yalnızca 121 dönüm veya 49 hektarla dünyanın en küçük ülkesidir.) GeleneÄŸe göre San Marino, MS 3 Eylül 301’de St. Marinus tarafından kuruldu. Tarihçiler bu kuruluÅŸ tarihini tartışsa da San Marino’nun en azından MS 13. yüzyıldan bu yana kendi kendini yöneten bir cumhuriyet olarak iÅŸlev gördüğü doÄŸrudur.