HABER MERKEZİ
Bölgemizin başarılı Psikolojik Danışmanlarından Mehmet Oral, “Değerlerin Kaybolması: Toplumsal Bir Erozyon” konusunu kaleme aldı.
Psikolojik Danışman Mehmet Oral’ın kaleme aldığı yazı ise şu şekilde; “’Hepimizin olmak istediği bir ben yanı sıra olduğu bir ben vardır. Aradaki fark sizi endişelendirmesin. Olmak istediğiniz ben in inşaatı henüz tamamlanmamış olabilir. Belki de asla tamamlanmayacaktır. Önemli olan olmak istediğimiz ben doğrultusunda içeriden dışarı yapmakta olduğunuz inşaatın devam ediyor olmasıdır. Bu anlamda amaçlar ile değerlerimiz arasındaki farkı anlamaya çalışmak oldukça önemlidir. Amaçlar hedef yönelimli olduğu için gerekli çaba gösterilerek ulaşılabilen ve üstü çizilip geride bırakılabilen şeylerdir. Değerler ise ulaşılmaya çalışılan belki de kısmen ulaşılabilen, ulaşıldığı zaman değerini yitirmeyen, üstü çizilip geride bırakılmayacak temel varoluş nedenlerimizdir’ der üstat Prof. Dr. Mehmet Zihni SUNGUR hocamız.
Günümüzde, hızla değişen dünya düzeni içinde en çok kaybolan şeylerden biri de insani ve toplumsal değerlerdir. Saygı, sevgi, hoşgörü, dürüstlük ve dayanışma gibi temel değerler, bireysel çıkarların ve hızlı tüketim kültürünün gölgesinde kalmaktadır.
Değerlerimizi kaybetmemizin birçok farklı sebebi olabilir ve genellikle bu süreç yavaşça ve farkında olmadan gerçekleşir. Hem bireysel hem de toplumsal düzeyde değerlerin kaybolmasına yol açan bazı temel faktörler şunlardır:
- Hızla Değişen Dünyaya Ayak Uydurmaya Çalışmak
Teknolojik, kültürel ve ekonomik değişimler hızla gelişiyor ve bu değişimler, bireylerin ve toplumların değer sistemlerini etkileme potansiyeline sahip. İnsanlar, bu hızlı değişimlere ayak uydurmak için eski alışkanlıkları terk edebilir ve yeni değerleri benimseyebilir. Bu süreçte, daha önce önemli olan bazı değerler geride kalabilir.
- Bireysel Çıkarlar
Modern toplumlar, bireyselliği ve kişisel başarıyı öne çıkaran bir yapıya büründü. Bu durum, toplumsal bağları zayıflatabilir ve toplumsal sorumluluk duygusunun kaybolmasına neden olabilir. Her birey kendi çıkarlarını ön planda tutmaya başladığında, adalet, yardımlaşma ve dayanışma gibi kolektif değerler geride kalabilir.
- Maddi Değerlerin Öncelik Kazanması
Toplumlar, zamanla maddi değerleri manevi değerlere tercih edebilirler. Ekonomik başarı, prestij ve tüketim odaklı yaşam tarzları, insanları daha az empatik ve daha bencil hale getirebilir. Bu da, sevgi, saygı, dürüstlük ve adalet gibi değerlerin ikinci planda kalmasına yol açar.
- Dijitalleşme ve Yüzeysel İletişim
Teknolojinin ve dijital dünyanın etkisiyle insanlar arasındaki iletişim daha yüzeysel hale geldi. Sosyal medya ve dijital platformlar, gerçek insan ilişkilerinin yerini almaya başladı. Bu ortamlar, empati, samimiyet ve derinlikten yoksun ilişkiler doğurur, bu da değerlerimizin zamanla erimesine neden olabilir.
- Eğitimin Yetersizliği
Değerlerin, özellikle genç nesillere aktarılması için eğitim sistemi büyük bir rol oynar. Ancak bazı toplumlarda, eğitim sadece akademik başarıya odaklanırken, etik değerler, insan hakları ve toplumsal sorumluluk gibi önemli konularda eğitim eksik kalabilir. Bu durum, değerlerin kaybolmasına yol açabilir.
- Medyanın ve Popüler Kültürün Etkisi
Medya, günümüzde büyük bir etkiye sahip ve bazen yanlış veya eksik değerler yayılmasına sebep olabilir. Popüler kültürün, şiddet, hızlı başarı, dış görünüş odaklılık gibi yanlış değerleri yayması, toplumsal normların değişmesine yol açabilir. Bunun sonucunda, gerçek değerler zamanla geride bırakılabilir.
- Ailevi Değerlerin Zayıflaması
Aile, bir insanın temel değerlerini öğrendiği ilk yerdir. Ancak modern yaşamın getirdiği yoğunluk ve değişimler, aile içindeki etkileşimi zayıflatabilir. Bu, çocukların, ergenlerin ve gençlerin doğru değerleri öğrenme şansını azaltabilir. Aile içindeki bağlar zayıfladığında, bireyler de toplumsal değerlere karşı daha duyarsız hale gelebilir.
Değerlerin kaybolması, sadece bireysel ilişkilerde değil, toplumsal yapıda da büyük bir boşluk yaratıyor. Empati eksikliği, güvenin azalması ve bencillik, toplumları daha yalnız ve kırılgan hâle getiriyor. Oysa ki değerler, geçmişten bugüne taşınan en kıymetli miraslardır. Bir toplumun güçlü ve sağlıklı olması, ancak bu mirasa sahip çıkmasıyla mümkündür.
Kaybedilen kişisel ve toplumsal değerleri yeniden kazanmak için bireysel, ailevi ve toplumsal düzeyde çeşitli adımlar atılabilir. İşte bu süreci destekleyecek bazı önerilerden bahsedebiliriz.
Bireysel Düzeyde Yapılabilecekler
- Öz Değerlendirme ve Bilinçlenme: Kendi değerlerimizi sorgulamak, hangi değerleri kaybettiğimizi ve neden kaybettiğimizi anlamak önemlidir. Bu farkındalıkla buna uygun davranmak çok önemlidir.
- Dürüstlük ve Sorumluluk: Günlük yaşamda dürüst ve sorumlu davranarak çevremize olumlu bir örnek olabiliriz.
- Empatiyi Güçlendirmek: Başkalarını anlamaya çalışmak, hoşgörü ve saygıyı artırır. Kendi bakış açımızın dışına çıkıp farklı insanları ve yaşam tarzlarını anlamak, toplumsal bağları kuvvetlendirir.
- İyi Alışkanlıklar Edinmek: Okuma, kültürel etkinliklere katılma ve gönüllü çalışmalar yapma gibi alışkanlıklar değerlerimizi güçlendirmeye yardımcı olabilir.
Aile İçinde Yapılabilecekler
- Değerleri Küçük Yaşta Aşılamak: Aile içinde çocuklara dürüstlük, saygı, adalet ve sorumluluk gibi temel değerleri öğretmek, toplumsal yapıyı güçlendirir.
- Aile İçinde Kaliteli Zaman Geçirmek: Dijital çağın getirdiği kopuklukları önlemek için aile içi iletişimi güçlendirmek, değerlerin kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlar.
- Büyüklerin Model Olması: Geçmiş nesiller tavır,tutum ve davranışları ile yeni nesillere model olabilir bu sayede unuttuğumuz değerleri hatırlayabiliriz.
Toplumsal Düzeyde Yapılabilecekler
- Eğitim Sistemi Güçlendirilmelidir: Okullarda sadece akademik başarıya değil, ahlaki ve etik değerlere de önem verilmelidir. Değerler eğitimi dersleri yaygınlaştırılmalıdır.
- Medya ve Dijital İçeriklerin Bilinçli Kullanımı: Medya ve sosyal medya içeriklerinin değerleri güçlendirecek şekilde düzenlenmesi ve bilinçli medya okuryazarlığının artırılması gereklidir.
- Toplumsal Dayanışmayı Artırmak: Yardımlaşma, gönüllülük çalışmaları, sosyal projeler ve sivil toplum kuruluşlarına katılım ile birlik ve beraberlik artırılabilir.
- Yerel Yönetimlerin ve Devletin Katkısı: Kültürel etkinlikler, toplumu bir araya getiren projeler ve sosyal destek programları, değerlerin yeniden kazanılmasını teşvik edebilir.
Sonuç
Kaybedilen değerleri geri kazanmak, bireysel çabayla başlayıp topluma yayılan bir süreçtir. Değerlerimizi yaşatarak, gelecek nesillere aktararak ve günlük hayatımıza entegre ederek daha güçlü bir birey ve toplum olabiliri”
