HABER MERKEZİ
Ayak, alt ekstremitenin hareketinin temelidir. Yürümemiz ve koşmamız için verimli emilimi ve itmeyi sağlayan karmaşık bir sistemdir. Ayaktaki ağrı, ayağın iç yapılarının etkileşiminde ya da ayağın dış etkilerle etkileşimindeki bir sorunun varlığını gösterir. Ağrının birincil ipuçları, ağrının nasıl ve ne zaman ortaya çıktığı, ağrının yeri, ağrıya neyin neden olabileceğidir.
Ağrı olduğunda vücut, ağrıyı azaltmak için hareket etme veya işlevlerini değiştirerek tepki verir. Bu tepki veya biyomekanik değişiklikler ayağın normal hareketini engelleyebilir ve vücudun diğer kısımlarında daha fazla yaralanmaya neden olabilir.
Ayak Ağrısının Nedenleri Nelerdir?
Ayak ağrısına birçok farklı hastalık, deformite, biyomekanik durum, uygun olmayan ayakkabı veya yaralanmalar neden olabilir. Bulaşıcı hastalıklar, virüsler, mantarlar ve bakteriler ayak ağrısına neden olabilir. Ayağın altındaki plantar siğiller bir virüsten kaynaklanır, tahrişe ve ağrıya neden olabilir. Mantarlar, ayak tahrişine ve ağrıya neden olabilir. Ayak ağrısının sebepleri arasında de batık ayak tırnağıdır. Tırnak batması, tırnağın kenarlarının derinin içine doğru büyümesiyle ortaya çıkar. Bu da ağrıya ve sıklıkla enfeksiyona neden olur.
Diyabetli hastalar, bağışıklık sistemleri zayıf olduğu için enfeksiyona daha yatkındır.
Diyabet, lupus, gut ve romatoid artrit gibi birçok sistemik hastalık ayak ağrısına neden olabilir. Romatoid artrit, ayak deformitelerine yol açan hizalama değişikliklerinin eşlik ettiği ayağın eklemlerinde ağrıya neden olan iltihaplanmaya neden olabilir. Kas ve tendon gerginliği veya gevşekliği, düz tabanlı ayaklar veya yüksek kemerli ayaklardan kaynaklanan biyomekanik anormallikler kas dengesizliklerine, deformitelere ve ayak ağrısına yol açabilir.
Akut bir yaralanmadan veya tekrarlayan yaralanmalardan kaynaklanan travma da ayak ağrısının çok yaygın bir nedenidir. Böyle bir yaralanmanın bir örneği Aşil tendiniti veya kopmasıdır. Tendon akut, ani bir yaralanmadan kopabilir veya yapıya tekrarlayan hareketten iltihap olabilir. Deri ve iç yapılarda meydana gelen yaralanmalar, tekrarlayan küçük travmalar veya baskılardan da kaynaklanabilir. Mikro travma yaralanmaları, düzensiz yüzeylerde çok sert veya çok yumuşak yüzeylerde koşmaktan veya zayıf emme özelliklerine sahip, aktiviteye özgü olmayan veya yanlış ayakkabı seçiminden kaynaklanabilir. Çok dar veya yüksek topuklu ayakkabılar giymek ayak tarağında ağrıya neden olabilir. Çok sıkı bağlanan ayakkabılar ayağın tepesinde ağrı ve morarmaya neden olabilir. Koşu veya bisiklete binme için uygun olmayan, spora özel olmayan ayakkabılar, aktivitelerde ayak ağrısına neden olabilir.
Uzun süre ayakta durmak ve topuklu ayakkabı giymek ayrıca topuk dikenine neden olabilmektedir.
Kısa vadede uygun olmayan ayakkabılar özellikle ayaklara su toplamasına, morarmaya neden olabilir. Uygun olmayan ayakkabıların uzun vadeli etkileri bunyonlar, nasırlar, sinirlerde ve eklemlerde tahriş ve ayak parmaklarının yanlış hizalanması olabilir. Ayak parmakları arasındaki bir sinir etrafındaki dokunun kalınlaşmasının neden olduğu Morton nöroması ayak parmaklarında uyuşmaya neden olabilir. Ağrı, çekiç parmak ve bunyonlar gibi birçok ayak deformiteleri tam oturmayan ayakkabılarla daha da kötüleşebilir.
Bağ burkulmaları, kas gerilmeleri, çürükler ve kırıklar gibi yaralanmalar tipik olarak aniden meydana gelir. Burkulmalar, incinmeler, çürükler ve kırıklar, ayağa uygulanan tek veya kombinasyonlu baskıların sonucu olabilir. Kemikleri bir arada tutan bağlar aşırı gerildiğinde ve lifleri çok fazla yırtıldığında veya gerildiğinde ayak veya ayak bileği burkulması meydana gelir. Ayağın eklemlerindeki bağların gevşekliği, kronik ayak ağrısına, eklem dengesizliğine ve deformiteye yol açabilir. Ayağın aynı yapısının tekrar tekrar aşırı gerilmesi, stres kırıklarına, tendinite, plantar fasiite, akut ve kronik osteoartrite neden olabilir. Stres kırıkları genellikle metatarsal kemiklerde yani ayağın uzun kemiklerinde meydana gelir ayrıca tarsal veya arka ayak kemiklerinde de meydana gelebilir. Bu kırıklar genellikle yürüyüş kırıkları olarak adlandırılır çünkü genellikle büyük bir travmatik olaydan ziyade aşırı yürümenin küçük stresinden kaynaklanır.
Ayak kasları ve fasyası aşırı gerilme, aşırı kullanım veya aşırı yükleme ile gerilebilir. Aşil tendiniti, topuğun arkasına yapışan tendonun yaygın yaralanmasıdır. Plantar fasiit, plantar fasya adı verilen büyük bağın mikro travması sonucu oluşan gerginliği ve enflamasyonudur. Tendon ağrısı ve tekrarlayan anormal gerginlikten kaynaklanan şişlik tendinite yol açar ve bu da sonunda tendonlarda yırtılmaya neden olabilir. Ayak kemiklerinde ve eklemlerinde yaralanma, ayağa tek bir darbe, bükülme veya stres kırıklarına neden olabilecek tekrarlayan travmalardan kaynaklanabilir. Ayağınıza basan biri gibi künt kuvvetli bir yaralanma, yalnızca çürük yaralanmasına değil, aynı zamanda ayağın kaslarına ve bağlarına da zarar verebilir. Ayağın doğrudan darbe alması morarmaya, cildin yaralanmasına ve hatta kemiklerin kırılmasına neden olabilir. Metatarsalji, ayak tabanı eklemlerinin tekrarlayan tahrişinden kaynaklanır.
