HABER MERKEZİ
Kemal Tahir, (13 Mart 1910, İstanbul- 21 Nisan 1973, İstanbul), Türk romancı, yazar, senarist. Türk edebiyatının en üretken roman yazarlarından birisidir.
Sol dünya görüşüne sahip olan yazar, Marksizm’i Türk toplum yapısına uyarlamak için toplumu anlamaya çalışmış, edindiği bilgileri romanları yoluyla okuyucularına aktarmıştır. 13 Mart 1910’da İstanbul’da dünyaya geldi. Gerçek adı İsmail Kemalettin Demir’dir. Babası, II. Abdülhamit’in yaverlerinden Yüzbaşı Tahir Bey; annesi, Osmanlı sarayında Abdülhamit’in kızı Nâile Sultan’ın hizmetinde bulunan Nuriye Hanım’dır. (Saraydaki adı “Hubser” idi) Kemal, âilenin ilk çocuğu idi. Babasının görevleri nedeniyle ilk öğrenimini imparatorluğun değişik yerlerinde sürdürdü. Ailenin 1923’te İstanbul’a yerleşmesinden sonra eğitimine Mekteb-î Sultânî’de devam etti. Annesinin 1926 yılında veremden ölümü ve babasının ikinci bir evlilik yapması üzerine öğrenimini 10. sınıfta iken bıraktı. Önce İstanbul’da avukat kâtipliği, sonra Zonguldak’taki kömür işletmelerinde ambar memurluğu yaptı.
1932’de İstanbul’a döndü. Vakit, Haber, Son Posta gazetelerinde röportaj yazarı, çevirmen, düzeltmen olarak çalıştı. 1933’te Kenan Şahabettin, İdris Ahmet, Ziya İlhan, Yakup Kadri, Nuri Tahir, Ertuğrul Şevket, Fakih Özden ve Arif Nihat Asya gibi yazar ve şairlerle “Geçit” adlı bir edebiyat dergisi çıkardı. Geçit dergisi kadrosundan Ertuğrul Şevket (Avaroğlu) ve Babıali’de tanıştığı Kerim Sadi, Türkiye Komünist Partisi üyesi olan komşusu “Sarı” Mustafa Börklüce ve onun aracılığı ile tanıştığı şair Nâzım Hikmet gibi sosyalist aydınlarla arkadaşlığı sonucu sosyalist fikirler ile tanıştı. 1934 ile 1936 arasında Yedigün ve Karikatür dergilerinde sekreterlik yaptı. Varlık ve Ses dergilerinde takma adlarla şiirler yayımladı, Karagöz gazetesinde başyazarlık, Tan’da yazı işleri müdürlüğü yaptı.
İstanbul’un tanınmış gazetecileri arasına giren Kemal Tahir, 1937’de İzmir’de öğretmenlik yapan Fatma İrfan Akersin ile ilk evliliğini yaptı. Bu evlilik, Kemal Tahir’in 1938’de hapse girmesi nedeniyle devam etmedi ve 1940 yılında boşanma ile sonlandı.
Kemal Tahir, bahriyede görevli kardeşi Nuri Tahir, Nâzım Hikmet, Hamdi Alev, Emine Alev, Hikmet Kıvılcımlı, Fatma Nudiye Yalçı, Kerim Korcan, Mehmet Ali Kantan, Seyfi Tekbilek ve Hüseyin Durugün’le beraber “askeri isyana tahrik ve teşvik” suçlaması ile 13 Haziran 1938’de tutuklandı.
Tutuklanma gerekçesi, astsubay olan kardeşi Nuri Tahir’e Sabahattin Ali’nin bir kitabını vermek idi. “Donanma Davası” veya “Bahriye Olayı” diye adlandırılan bu dava nedeniyle askerî mahkemede yargılandı, 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı.
Çankırı, Çorum, Kırşehir, Malatya cezaevlerinde 12 yıl hapis yattı. Hapishanedeki yıllarını okuyarak ve “sarı defterine” yazarak gecirdi. Takma isimle mizah öyküleri ve polisiye romanlar kaleme alan yazar, 1954 yılına kadar “Kemal Tahir” adını eserlerinde kullanamadı. “Göl İnsanları”‘na alacağı iki öyküsünü hapisteyken Cemalettin “Mahir” takma adıyla Tan’da yayımladı.
Hapishane yıllarında Fatma İrfan Hanım’a yazdığı mektuplar, “Kemal Tahir’den Fatma İrfan’a Mektuplar” adıyla; Nazım Hikmet’in kendisine yazdığı mektuplar da “Kemal Tahir’e Mapushaneden Mektuplar” adıyla basıldı.
Yazar, 1950’de çıkan aftan yararlanıp serbest kaldı. Cezaevinden çıkar çıkmaz ikinci eşi Semiha Sıdıka Hanım ile evlendi. Çiftin evliliği, Kemal Tahir’in 1973’teki vefatına kadar sürdü; çocukları olmadı. 1950’li yıllarda Körduman, Bedri Eser, Samim Aşkın, F. M. İkinci, Nurettin Demir, Ali Gıcırlı gibi müstear isimlerle kitaplar yayımlamayı sürdüren Kemal Tahir’in Amerikalı yazar Mickey Spillane’den çevirdiği “Mayk Hammer” dizisi büyük ilgi gördü. Kemal Tahir’in F. M. İkinci takma adıyla tercüme ettiği Kanun Benim isimli roman 1954 yılında Çağlayan Yayınları tarafından yayınlanmış ve 100 binin üzerinde satış yapmıştır. Kemal Tahir, Mayk Hammer’in orijinal kitapların tamamını çevirdikten sonra “Mayk Hammer’in Yeni Maceraları”‘nı yazmaya devam etti; böylece Kemal Tahir’in kaleminden dört yeni Mayk Hammer romanı ortaya çıktı.Kemal Tahir’in F. M. İkinci ismiyle yazdığı Mayk Hammer romanları şunlardır: Derini Yüzeceğim, Ecel Saati, Kara Nara ve Kıran Kırana.
Kemal Tahir 6-7 Eylül olayları’nın ertesinde, “Rum ve Ermeni azınlığa yönelik saldırıları komünistlerin tertiplediği iddiası” ile Aziz Nesin, Hasan İzzettin Dinamo ve Asım Bezirci’nin de aralarında bulunduğu 60 şair, yazar ve aydın ile birlikte bir kez daha tutuklandı, Harbiye Cezaevi’nde 6 ay yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra, 14 ay kadar Aziz Nesin ile birlikte kurdukları Düşün Yayınevi’ni yönetti. Metin Erksan, Halit Refiğ, Atıf Yılmaz ile senaryo çalışmaları yaptı.
Kemal Tahir’in ilk önemli eseri olan 4 bölümlük Göl İnsanları başlıklı uzun öykü, Tan gazetesinde tefrika olarak yayınlandı. Eser 1955’te de kitap olarak neşredildi. Bu eserde yıllar sonra ilk defa kendi adını kullandı.
Fotolu
