HABER MERKEZİ
Zatürre, akciğerlerdeki hava keselerinin enflamasyonuna neden olan ve solunum yoluyla bulaşan bir alt solunum yolu / akciğer enfeksiyonudur. Bu hastalıkta, hava kesecikleri sıvıyla dolar ve bu durum, balgamlı öksürüğe neden olur. Ayrıca, ateş, üşüme nöbetleri ve nefes almada güçlük gibi belirtiler de balgamlı öksürüğe eşlik edebilir. Çeşitli bakteri, mantar ve virüslerden kaynaklanabilen zatürre, tedavi edilmediği takdirde hem çocuklar hem de 65 yaş üzeri yetişkinlerde ciddi sonuçlar doğurabilir ve hatta ölümcül olabilir. Hastalığın şiddetine göre, belirtiler hafif veya ağır seyredebilir. Bu durum, ayrıca, hastalığın akciğerin tek lobunda mı yoksa iki lobunda da mı görüldüğüne göre değişir. Bakteri kaynaklı zatürre, bir üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı olarak gelişebilir. Aynı zamanda, kronik hastalığı olan kişilerde mantar kaynaklı zatürre de görülebilir. Özellikle mantar kaynaklı zatürrenin görülme sıklığı, coğrafi bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Bunun dışında, aralarında COVID-19 virüsünün de bulunduğu solunum yolu virüsleri de zatürreye yol açabilir. Bu virüslerin bir kısmı grip ve soğuk algınlığına neden olan virüs türleridir. COVID-19 dışında bugüne kadar bilinen viral zatürre vakalarının genel anlamda bakteriyel zatürreden daha hafif seyrettiği gözlemlenmiştir. Ancak, Coronavirüs kaynaklı zatürre vakaları zaman zaman daha ağır seyredebilir ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Genel olarak enfeksiyona sebep olan mikrobun türüne, hastanın yaşı ve genel sağlık durumuna göre belirtiler değişiklik gösterir. En sık karşılaşılan belirtiler; göğüste ağrı, balgamlı öksürük, yorgunluk, ateş, terleme ve üşüme nöbetleri, kusma, ishal ve nefes darlığıdır.
Zatürre, dünya genelinde çok sık görülen bir alt solunum yolu enfeksiyonudur. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada sadece 5-6 yaş grubunda bile yıllık 150 milyondan fazla zatürre vakası görülmektedir. Vakaların büyük kısmının gelişmekte olan ülkelerde kaydedildiği söylenebilir. Yetişkinlerle birlikte yıllık vaka sayısı 450 milyona kadar çıkabilir.
Zatürreden korunmanın en kolay ve etkili yolu aşıdır. Zatürrenin belirli türleri ve gripten kaynaklı zatürre vakaları için aşılamayla hastalığın önlenmesi mümkündür. Özellikle 65 yaş üstü bireylerin ve çocukların aşılanması toplum sağlığı açısından büyük önem taşır. Örnek vermek gerekirse, beş yaşa kadar çocuklarda zatürre riski yüksek olduğundan, aşılanma gereklidir. Ayrıca, diğer solunum yolu enfeksiyonlarının zatürreye dönüşmemesi için doktorlar bazı durumlarda 6 aydan küçük bebeklere de grip aşısı önerebilir. Aynı zamanda, diğer pek çok bulaşıcı hastalıkta olduğu gibi, el hijyenine dikkat edilmesi ve ellerin rutin olarak dezenfekte edilmesi zatürreye karşı alınabilecek etkili bir yöntemdir. Bunun dışında, bireylerin yaşam tarzındaki alışkanlıklar da zatürreye yakalanma riski açısından dikkat edilmesi gereken bir faktördür. Örneğin, sigaradan uzak durmak, akciğer sağlığının korunmasına yönelik alınabilecek en etkili önlemlerden biridir. Buna ek olarak, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için, sağlıklı ve dengeli beslenme, düzenli uyku, vitamin ve mineral eksikliklerinin doktor kontrolünde giderilmesi de zatürreye karşı alınabilecek önlemler arasında yer alır.
Zatürrede en büyük risk grubunu iki yaşın altındaki bebekler ve 65 yaş üstündeki yetişkinler oluşturur. Bazı durumlarda, bebeklerde kusma ve ateş dışında herhangi bir belirti görülmediği için hastalığın tanısı zorlaşabilir ve bu durum da ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Buna ek olarak, çeşitli nedenlerle bağışıklık sistemi zayıflayan ya da baskılanan kişiler ve kemoterapi alan hastalar da zatürre açısından diğer bir risk grubunu oluşturur. Kalp ve damar hastalıkları, bazı kronik böbrek, karaciğer ve akciğer rahatsızlıkları ve diyabet de zatürrenin daha ağır seyretmesine neden olabilir.
