Hazırlayan: M. Adil ÇETİN
Araştırmacı-Yazar
İLESAM Hatay İl Temsilcisi
Doğu Karadeniz gezimizin Amasya’dan sonra ikinci durağı Samsun’dayız.
Samsun, büyükşehir statüsünde olan bir ildir. Karadeniz Bölgesi‘ndeki Orta Karadeniz Bölümü’nde, Türkiye coğrafyasının en kuzeyinde merkezî bir noktada yer alır. On yedi ilçesi bulunan Samsun, 1.371.274 kişilik nüfusuyla bölgenin en kalabalık, Türkiye’nin ise on altıncı en kalabalık nüfuslu ilidir. Doğusunda Ordu, güneyinde Amasya ve Tokat, batısında ise Sinop ve Çorum illeri ile çevrili olup kuzeyinde Karadeniz bulunur.
9.725 km² alanda kurulu olan Samsun coğrafyasının %45’ini dağlar, %37’sini platolar, %18’ini ise ovalar meydana getirmektedir.
Yerleşim geçmişi MÖ’ye dek uzanan Samsun’da varlığı bilinen en eski halk MÖ 12. yüzyıla kadar burada bulunan Kaşkalardır. Kaşkaların ardından Hitit dönemini yaşayan şehir, MÖ 1182 ile MÖ 546 yılları arasında birkaç kez el değiştirmiş ve devamında Pers hâkimiyetine girmiştir. Perslerin ardından Makedonya, Pontus, Roma, Bizans egemenliği gören Samsun, bunların ardından bir Ceneviz kolonisi hâline gelmiştir. Bu dönemde Dânişmendliler Beyliği tarafından kuşatılan şehir alınamamış ve şehrin hemen yanına “Müslüman Samsun” adıyla bilinen yeni bir şehir kurulmuştur. I. Mehmed dönemine dek iki Samsun şehri de varlığını sürdürmüş, bu dönemde her iki şehir de Osmanlı Devleti topraklarına katılarak birleştirilmiştir. 1422-1428 yılları arasında Kubadoğulları eline geçen Samsun, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin ilânına dek Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Millî Mücadele’nin sonlanması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilânı ile Türkiye sınırları içerisinde kalan Canik de sancak ve mutasarrıflıkların il yapılmaları üzerine Samsun adıyla il statüsü kazanmıştır.
Türkiye’nin kurulmasına dek uzanan 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla başlayan sürecin başlangıç durağı olması nedeniyle özel bir konumu bulunan Samsun 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı‘na ev sahipliği yapmaktadır.
Samsun önemli bir şehrimizdir.
Millî Mücadeleyi Samsun’dan başlatan Türk milletinin kurtarıcı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucu önderi Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e şükran borçluyuz.
Bandırma Gemi-Müze ve Milli Mücadele Açık Hava Müzesi’ni gezdik. İlk Adım Anıtı’nı gördük, Bandırma Gemi Müzesi’ni gezerek tarihi anları yaşadık.
