Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genetik nedenlerden kaynaklanan, çocukluk çağında başlayıp etkisi tüm bir yaşama yayılabilen, süreğen, çocukluk çağında çok sık görülen nörobiyolojik/nöropsikiyatrik bir hastalıktır.
DEHB’nin temel belirtileri, aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği ve dürtüselliktir.
Aşırı Hareketlilik: Çocuğun kendi yaşıtlarıyla karşılaştırıldığında belirgin düzeyde daha fazla hareketli olduğunda aşırı hareketlilikten söz edilir. Ayrıca bu hareketlilik, oyun, anaokulu ve okul gibi günlük işlevlerde çocuk, aile veya öğretmenler için sorun oluşturduğunda aşırı hareketlik diye nitelendirilir.
Dikkat Sorunları: Dikkatin bir noktaya toplanabilmesinde güçlük, dış uyaranlarla dikkatin çok kolay dağılabilmesi, unutkanlık, eşyalarını veya oyuncaklarını sık sık kaybetme ve düzensizlik gibi belirtiler dikkat sorunları bulunduğunu gösterir.
Dürtüsellik: Acelecilik, istekleri erteleyememe, sorulan sorulara çok çabuk yanıt verme, başkalarının sözlerini kesme ve sırasını beklemekte güçlük çekme gibi özellikler dürtüsellik sorunları bulunduğun düşündürür.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Toplumda görülme sıklığı %5-7 gibi çok yüksek orandadır, çocuklukta başlayıp %60-70 oranında, yetişkinlikte de devam edebilen bir rahatsızlıktır.
DEHB’nin dikkat eksikliği tipi belirtileri;
Odaklanmakta zorluk çekmek
Dikkatini sürdürememek
Göz teması kurmamak
Aynı faaliyette uzun süre devam edememek
Çabuk sıkılmak
Detayları gözden kaçırmak
Unutkanlık
Karşısındakini dinlemekte güçlük çekmek
Özel eşyaları ve emanetleri kaybetmek
Basit yönergeleri akılda tutamamak
Sık hata yapmak
DEHB’nin hiperaktivite tipi belirtileri;
Fazla hareketlilik
Yerinde duramamak
Otururken bile eller ve ayakları sürekli hareket ettirmek
Hızlı konuşmak
Kelimeleri hatalı söylemek ve cümleleri birbirine bağlayamamak
Dinlemekte zorluk çekmek
Karşısındakinin sözünü kesmek
DEHB’nin dürtüsellik tipi belirtileri;
İsteklerin hemen karşılanmasını istemek, dayatmak
Sabırsız olmak
Düşünmeden hareket etmek
Aceleci davranmak
Sıra bekleyememek
Tepkileri kontrol edememek
DEHB tedavisinde en önemli seçeneklerden birisinin ilaç tedavisi olduğu konusunda görüş birliği içerisindedirler. İlaç tedavisiyle eş zamanlı uygulanan bilişsel-davranışçı terapi, neurofeedback, play attention ve dikkat artırma eğitimi, Zeka oyunları gibi yöntemler tedavide hızlı etki başlangıcı ve daha iyi iyileşme oranları sağlamaktadır.
