Yazar Nebih Nafile’nin söyleşisi…
Sekiz yazar, Mevlüt Uyanık editörlüğünde bir araya gelerek “Çocuklar İçin Felsefe” adlı ortak kitap Post Yayından yayımlandı… Aralarında benim de yakından tanıdığım Çorum’da eğitimci Nalan Hurku Emektar’ın da olduğu yazarlar emeklerini birleştirdi. Emektar Müzik’in yöneticisi Gürcan Emektar, güzel kızları 3.sınıf öğrencisi Doğa ve 8.sınıf öğrencisi Duru ile ortak müzik çalışmalarını Antakya’dan takip etmekteyim. Oldukça başarılı çalışmalara imza atan Emektar Ailesi’ni kutluyorum. Çocuklar İçin Felsefe adlı ortak çalışma bana da ulaştı, emek verilmiş bir eser. Daha nice kitaplarda buluşmak dileğim ile emek veren bütün katılımcıları kutluyorum.
-Hayal ve Hayret Duygusunu Korumak-
Düşünen, sorunlara çözüm üreten ve özgüvenini sağlamış olan bireyleri yetiştirmek isteyen bir öğretmenin bunu felsefe ile bağ kurarak gerçekleştirmesi “Çocuklar İçin Felsefe Etkinliği” ile olabilir. Bu, aslında eğitimcilerin “öğrenciler hakkında yapacakları felsefeden” ve “çocuklar için yapılan felsefeden” ziyade “çocukların yaptıkları felsefe” ve “çocukça felsefeyi” (PC4) eğitim öğretim faaliyetinin içine katmaktır.
“Çocuklar ile Felsefe” ile öğrenciler felsefi bilgilerle boğulmayacaklar, soyut alanlara yelken açmayacaklardır. Etkinliğin her aşamasında algı ve bilişsel düzeyleri ile felsefeyle bağ kurulacak, somut örneklerle hayat deneyimi kazanacaklardır. Etkinlikte yapılan, felsefe dersi uygulaması değildir. Fakat felsefi düşüncenin eğitime dâhil edilmesi ile öğrencilerin mevcut ilgi ve merak düzeylerinin korunarak artırılması, kendini ifade edebilme ve çevresinin farkına varabilmeleri, değerler eğitimi ve düşünme, düşündüklerini ifade etme ve savunma becerilerinin gelişmesi sağlanacaktır. Buradaki temel önermelerimiz “Felsefe çocuk ruhunu korumaktır.” ve “Felsefe merak ve hayretle başlar.”dır. Çünkü merak ve hayret duygusu çocukla başlar, bu nedenle çocuk ruhunu korumak isteyen her yaşta ve her meslekteki yetişkin ve ebeveyn için de gereklidir “Çocukça Felsefe”. Okulda “Ben kimim ve yeteneklerim nelerdir?” sorularıyla öğrencilerin yüzleşmesini ilk hedef olarak belirleyen “çocuklar için felsefe”nin evde devamını sağlayacak olan, anne-baba ve ailenin diğer fertleridir. Öğrencilerimizin beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmeye katkı öncelikli hedefimizdir. Bu hususların Milli Eğitim Bakanlığının, 2023 Eğitim Vizyonu etkinliğinin dayanak noktalarından (https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf, http://2023vizyonu.meb. gov.tr/) olmasından hareketle metinde kullanılan hikayeler Türkistan-Türkiye irtibatını sağlayan klasik eserlerden esinlenilerek “Mustafa Özcanbaz, Hatice Begüm Uyanık ve Nalan Emektar” tarafından oluşturuldu. Böylece Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen, koruyan ve geliştiren ve yerli-milli değerleri tümel felsefi değerler haline getirme çabasının ilk adımının atılmış olduğunu düşünüyoruz. Bu anlamda Çocuklar için Felsefe, nitelikli ve iyi bir yurttaş olarak yetişen bireyin mutluluğunu, iyi bir geleceği, çevresel ve içsel olgunluk kazandıracak bir çabayı, geçmişten gelen birikimin olgunlaşarak geleceğe taşınmasını işaret etmektedir.
• Bir Kültür Şehri Olarak Çorum ve Çocuklar İçin Felsefe
“Medeniyetler beşiği olan Çorum’u, “Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırma”nın merkezi olacak şekilde okumalar yaparken Sadettin Öktem’in şu sözünü merkeze aldık desek yeridir. “Bir insan, bir toplum, bir şehirde yaşarken onu her an inşa eder. Bu inşa fiziksel bir inşa olabilir ki bu çok cüzi bir şeydir, her eyleminiz şehirde bir inşadır. Şehir sizi inşa eder, siz de şehri inşa edersiniz.” Bilindiği üzere Çorum ve bölgesi, Danişment Beyliği’ne bağlı Çorumlu Oymağı tarafından fethedildi. Anadolu Beylikleri içinde bilim, kültür ve sanata en çok değer veren Danişmentoğulları’ydı. Melik Ahmet Gazi kendisi de âlim/bilge bir kişi olduğu için Orta ve Kuzey Anadolu’da medreseler/üniversiteler kurmuş, ilim adamlarına son derece değer vermiştir. Bu çerçevede Danişmentoğulları’ndan sonra diğer bilim ve kültüre değer veren Artuklu ve Karamanoğulları Beyliği’ni de unutmamak gerekir. Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırmak için Türkistan-Türkiye irtibatının kültürel sürekliliğini okurken Anadolu Beylikler Dönemi kültür hareketlerini ayrıntılı inceleyip, Selçuklu-Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti fikrî sürekliliğinin hangi damarlar üzerinden devam ettiğini görmek öncelikli hedefimizdir.
• İlkokulda Felsefe: Hayret ve Hayal/et Duygusunu Korumak
HİTÜ SBE Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim dalında yüksek lisans tezini bitirip yayınlayan ve bu etkinliklerin daima içinde olan Mustafa Özcanbaz öğretmenim bu çerçevede idareciliği bırakıp sınıf öğretmenliğine dönerek çalışmalarına başladı. Albayrak İlkokulu müdürü Hasan Bekdemir ve şu anki müdürü Ahmet Yıldırım, müdür yardımcısı Cemil Eker’in katkısıyla “Küçük Filozoflar Kulübü” projesini hayata geçirdi. “Lisede Felsefe Günü” merkezli seminerlerimiz, ortaokuldan sonra ilkokul son sınıfında denendi. 29 Mayıs 2018 tarihinde öğrenci velilerinin de katıldığı bir programda İstanbul’un Fethi’ni de kutlayan bir sunum yaptı çocuklar. Buradaki deneyimlerden hareketle Özcanbaz öğretmenim yazın bir taslak hazırladı. Akademik ve felsefi danışmanlığını Mevlüt Uyanık ve Aygün Akyol birlikte yaptı; Mustafa Uyanık, felsefe ve tıp konusunda; Hatice Begüm Uyanık, Okul Öncesi Eğitim ve Zihinsel Engelli Çocuklar hakkında; Meryem Uyanık, manevi değerlerin toplumsal boyutu açısından projeye danışmanlık yaptı. Resmi projelerin verilerine dikkat ederek, eylülde elinizdeki çalışmanın ilk resmi taslağı hazır hale geldi. TÜBİTAK projesi olarak kabul edilen “Çocuk Filozoflar Kulübü” çerçevesinde 2018-2019 eğitim-öğretim yılında 4.sınıflar içinden seçilen öğrencilerle 14 etkinlik yapıldı. İlk etkinlik kitabı Küçük Prens idi, böylece her biri bir evin prens ve prensesi olan çocuklarla felsefi keşif başladı. Martı’dan sonra Platon’un Devlet adlı eserindeki bir hikâye konuşuldu. Dede Korkut, Ömer Seyfettin’den hikâyeler çalışıldı. TRT çocuk yapımı Muhteşem Türkler Çizgi film serisinin Fârâbî bölümünün seyretme etkinliği, “Hacivat ve Karagöz” gölge oyununun canlandırılması yapıldı. Her etkinlik sonucunda notlar alındı ve yıl sonunda bir rapor haline getirildi. 2019 yılının eylül ayında Çorum Kadeş Meydanı’nda düzenlenen MEB TÜBİTAK BİLİM ŞENLİĞİNDE, Küçük Filozoflar Kulübü etkinliğinde ulaşılan sonuçlar kamuoyuyla paylaşıldı. Temmuz 2019’da Maturidi Yesevi Otağı, Küçük Filozoflar Kulübü çalışmalarını, sosyal bilimlerde yılın en başarılı projesi seçti. 23 Nisan 2020’de sunulacak “Uluslararası Balalar Sempozyumuna” bildiri olarak sunma teklifimiz kabul edildi. Ama 2019-2020 eğitim-öğretim yılı küresel salgın (pandemi: Covid 19) nedeniyle okulların yanı sıra bütün kültürel etkinlikler askıya alınınca sunumumuzu yapamadık. Biz bu süreçte “Çocuklar İçin Felsefe” üzerine yoğunlaşarak bu projemizi bir kitap haline getirmeye çalıştık. “Balalar Sempozyumu”na sunamadığımız bildiriyi yan okumalarla “akademik bir kılavuz metin” haline getirdik.
Bu, öğretmen (kolaylaştırıcı) ve evde anne-baba ve diğer aile fertlerinin de kullanabileceği bir yöntem okumasıdır. Bu çerçevede klasik metinlerden hareketle öyküler yeniden oluşturuldu, Özcanbaz öğretmenim her hikâyeye bir numara verdi, kavram haritasında karşılığına denk gelen değerlerle eşleştirdi, sanal alemden sürekli irtibatlar kurularak müzakereler yapıldı. Bunlara ilaveten Emektar Ailesinin kıymetli fertleri, Nalan, Gürcan, Duru ve Doğa’ya hikayelerimizle ilişkili şiirlere melodiler ekleyerek seslendirdiler. Çorum İlahiyattan bu sene mezun olan Hamza Çılgın (delidumrul191@outlook.com ) çizimleriyle katkıda bulundu. “MEB Çorum Rehberlik ve Araştırma Merkez Müdürlüğü’nde görevli Uzm. Psikolojik Danışman/Aile ve Masal Terapisti Banu Özdil Yücel öğretmenim, öykülerle felsefenin pedagojik açıdan son okumasını yaptı. Öğretmen arkadaşımız Ayten Yılmaz, tashih konusunda katkıda bulundu. Her türlü katkı ve eleştirilerinizi cocukcafelsefecorum@gmail.com ve yazarların şahsi maillerine gönderebilirsiniz. Hikayelere dair müzikleri https://www.youtube.com/channel/UCQUOG7nFFbEdOHmBMAwTwew adresinden takip edebilirsiniz. Kitabın geliştirilmesi ve olası hataların en aza indirgenmesi açısından çok önemli olan katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz. Bu çalışmayı “Felsefeyi Anadolu’da Yeniden Yurtlandırma” okumalarının merkezi olan Çorum’un Türk kültürüne bir katkısı olarak görmeniz dileğiyle.
Çocuklar İçin Felsefe ortak kitapta emek vermiş yazarların öz geçmişleri;
MEVLÜT UYANIK, Prof. Dr., Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi. mevlutuyanik@hitit.edu.tr, mevlutuyanik@gmail.com
AYGÜN AKYOL, Prof. Dr., Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi, aygunakyol@hitit.edu.tr, aygunakyol@yahoo.com
MUSTAFA ÖZCANBAZ, Uzman Öğretmen, Lisans, OMÜ Amasya Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği. Yüksek Lisans, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri, mozcanbaz@gmail.com
NALAN EMEKTAR, Uzman Öğretmen, Lisans, OMÜ Samsun Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretmenliği. Yüksek lisans, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri devam ediyor, AÖF Felsefe Bölümü devam ediyor.ngemektar@gmail.com
HATİCE BEGÜM UYANIK, Ar. Gör., Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Zihinsel Engelliler Ana Bilim Dalı Konya, hbegumuyanik@gmail.com, haticebegum.uyanik@erbakan.edu.tr
MUSTAFA UYANIK, Dr. Adli Tıp Uzmanı, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ve AÖF Felsefe Bölümü Mezunu, muuyanik@gmail.com
MERYEM UYANIK, DİB, Çorum İl Müftülüğü, Din Hizmetleri Uzmanı, Aile ve Dini Rehberlik Bürosu ve KYK Manevi Danışmanlık Görevlisi, uyanikmeryem@yahoo.com
HAMZA ÇILGIN, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Mezunu delidumrul191@outlook.com
