Birinden söz ederken, çok da marifetmiş gibi;
“Namuslu adamdır” deriz.
Aslında olması gereken namuslu olmak değil mi? İnsanların namuslu olması gerekmez mi?
Bunca sözünü ettiğimiz “namus” nedir? “Namus”un sözcük anlamı nedir?
İnternetteki arama motorlarına girip şöyle bir dolaştığımda edindiğim bilgiler şöyle;
“Namus kelimesi dilimizde sıklıkla karşımıza çıkan sözcükler arasındadır.
Namus kelimesi Arapça kökenlidir.
TDK’ye göre namus kelimesi ise şu anlama gelmektedir:
– Bir toplum içinde ahlak kurallarına ve toplumsal değerlere bağlılık, iffet.
– Dürüstlük, doğruluk.”
Bilginin içindeki “ahlak” sözcüğüne takıldım bu kez. Yine Türk Dil Kurumu’ndan edindiğim bilgi şöyle;
“İnsanın doğuştan getirdiği ya da sonradan kazandığı birtakım tutum ve davranışların tümü. Kişide huy olarak bilinen nitelik; iyi ve güzel olan nitelikler.”
“Namus” sözcüğünün açıklamasında “iffet” diye bir sözcük de var gördüğünüz gibi. Bu kez “iffet” nedir diye merak ediyorsunuz ister istemez:
Ona da baktım. Yine Türk Dil Kurumu’nun bilgilendirmesinde, “iffet” sözcüğünün anlamı;
“Cinsel konularda ahlak kurallarına bağlılık.” olarak tanımlanmış.
“Toplumsal değerlere bağlılık” denmiş ya, sanırım asıl sıkıntı burada.
Hangi toplumun “toplumsal değerleri.”
Topluma öncülük eden, toplumu yönlendiren kişilerin ve kurumların bu konudaki tavrı ve söylemleri çok önemli.
Toplumların dinsel inançları bu konuda önemli yönlendirmelerde bulunuyor hepimizin bildiği gibi. Budizm’de sorun olmayan bir davranış biçimi Hıristiyan dininde günah kapsamına giriyor örneğin. O kadarla da kalmıyor, mezheplere göre de farklılıklar gösteriyor.
Aynı örneği Hıristiyan – Müslüman farklılığında da verebiliriz.
Ortak nokta belki de tektir ve bütün dinler, bütün toplumsal önderler, öğretiler şunu söyler;
“Çalmak haramdır, ayıptır, günahtır.”
Buradan yola çıkarsak, “bütün toplumlarda, bütün dinlerde, bütün mezheplerde çalan insan namuslu insan değildir, namussuzdur” diyebilir miyiz, dersek yanlış olur mu?
Şimdi bakın mahallenize, sokağınıza, kentinize ya da köyünüze. Bakın bakalım neler göreceksiniz. “Namus” dendiğinde akıllarına yalnızca kadın, kadının cinselliği gelen milyonlarca insan çıkacak karşınıza. Onlar için çalmak, emek sömürüsü, doğa katliamı, hayvanlara işkence “namus” kavramının dışında kalıyor. Hiç utanmadan, arlanmadan da bu yanlarını savunuyorlar.
Birilerinin akıl dışı, namus dışı “namus” anlayışını körü körüne savunacak kadar namussuz olmamalıyız diye düşünüyorum ben…
